فریبا خانی: قدیم‌ترها عکاسی کار سخت و پر پیچ و خمی بود. مثل حالا نبود که به‌راحتی با تلفن‌همراه‌تان عکس بگیرید.
قبلاً در چنددوره تأثير نور برروي «كلريدنقره» كشف شد، تأثير «هيپوسولفيت دوسود» روي املاح نقره خود را نشان داد يا زماني «جان هِرشِل» با استفاده از«سديم تيوسولفات» روشي را براي تهيه‌ي نسخه‌ي نگاتيو روي شيشه ابداع کرد.
همه‌ي اين‌ها گذشت تا زمان به دوره‌ي مادر و مادربزرگ‌هاي شما رسيد كه دوربين بيش‌تر شد، اما باز هم آدم‌هاي معدودي بودند كه دوربين داشتند. بايد براي عكاسي فيلم مي‌خريديم كه فيلم ارزان نبود. بايد فيلم‌ها را ظاهر مي‌كرديم كه اگر نورنديده و عكس‌هايش سياه‌نشده بودند، آن‌ها را ظاهر كنيم. اين هم كار مشكلي بود.
بعد كسي كه عكس را ظاهر مي‌كرد زمان مي‌داد كه يك هفته‌ي ديگر بيا و عكست را بگير و بايد مشخص مي‌كرديم عكس‌ها در چه اندازه‌اي چاپ شود. اما خوبي‌اش اين بود كه عكس‌ها در آلبوم خانه مي‌ماند و هروقت مي‌خواستي مي‌توانستي لحظه‌هايت را ورق بزني.
خانه‌ي مادربزرگ، جاده‌ي هراز، باغ پاييزي كرج، حافظيه‌ي شيراز، صبحگاهي در نقش رستم، غروبي در كنار زاينده رود؛ همه‌ي عكس‌ها در آلبوم بود و هست.
روز 28 مردادماه يا 19 آگوست، روز جهاني عكاسي بود. به‌همين منظور «موزه‌ي عكسخانه‌ي شهر» پوستري براي اين روز منتشر كرد. در توضيح اين‌كه چرا اين روز، روز عكاسي است در سايت موزه آمده است: «اين روز بر مبناي رخدادهاي تاريخي برگزيده شده است. دو فرانسوي به نام‌هاي «لوئي داگر» و «ژوزف نيسه‌فورنيپس» عکاسي از طريق «داگروتيپ» را در سال 1837 ميلادي ابداع کردند.
در 19 آگوست 1839 داگروتيپ اولين فرايند عملي عکاسي در جهان معرفي شد و سپس دولت فرانسه حق ثبت اختراع براي فرآيند عکاسي داگروتيپ را از آکادمي علوم فرانسه خريداري و اين اختراع را به‌عنوان هديه‌ي آزاد و همگاني به جهانيان تقديم کرد. البته داگروتيپ اولين تصوير عکاسي جهان نيست. ژوزف نيسه‌فورنيپس اولين عکس جهان را در سال 1826 با روش هليوگرافي ثبت کرده است.»
حالا به مناسبت روز جهاني عکاسي در موزه‌ي عکسخانه‌ي شهر، عکس‌هاي قديمي رشت به‌نمايش درآمده است. اين عکس‌ها به همت «کبري عليپور»، مدرس عكاسي، گردآوري و مدون شده است. در بين اين عكس‌ها عكس‌هاي بسيار جالبي از «سوريوگين» عكاس دوره‌ي قاجار هست.
در اين عكس‌ها سينما‌سعدي رشت، ساختمان شهرداري، بازار رشت در دوره‌ي قاجاريه، پل‌هاي قديمي، خانه‌هاي قديمي رجال، آدم‌ها و لباس‌هاشان... و يا برف‌هاي سنگين رشت را در گذشته‌هاي نه‌چندان نزديك مي‌توان ديد.
«اميرهوشنگ للهي»، رييس موزه‌ي عکسخانه‌ي شهر درباره‌ي اين نمايشگاه به خبرنگار هفته‌نامه‌ي دوچرخه مي‌گويد: «موزه‌ي عكسخانه، عمده‌ي نمايشگاه‌هايش عكس‌هاي تاريخي است. به چند دليل ما سراغ موزه‌ي عكس‌هاي تاريخي مي‌رويم كه عكس‌ها جذاب و موضوع هم جالب باشد. روز جهاني عكاسي را هم در پيش داشتيم ما براي اين روز سه كار انجام داديم.
چاپ پوستري براي اين روز، برگزاري اين نمايشگاه و سه عكس اختصاصي موزه را هم منتشر كرديم. عكس‌هاي قديمي شهرها مي‌تواند جذاب باشد. دوستان زيادي در حوزه‌ي عكس‌هاي قديمي استان گيلان كار كرده‌اند، اما ما اختصاصي عكس‌هاي قديمي شهر رشت را انتخاب كرديم كه به كوشش «كبري عليپور»، مدرس عكاسي اين‌كار صورت گرفت و خودشان اين عكس‌ها را جمع‌آوري كردند.»
او درباره‌ي تعداد عكس‌هاي به‌نمايش در آمده مي‌گويد: «حدوداً 50 قطعه عكس داشتيم كه به‌خاطر محدوديت جا 29 قطعه انتخاب كرديم. چون برخي از عكس‌ها از كتاب‌ها بود مجبور به اديت شديم اما برخي از عكس‌ها نياز به اديت نداشتند.»
للهي درباره‌ي ويژگي‌عكس‌هاي قاجاريه اين‌طور توضيح مي‌دهد: «مهم‌ترين ويژگي عكس‌هاي دوره‌ي قاجاريه اين است كه دوربين در آن زمان در اختيار اشراف بود، همه‌ي مردم دسترسي به دوربين نداشتند.
عكس‌هايي كه بيش‌تر در اين دوره مي‌بينيم تصويري از اين گروه مردم است و مردم عادي كم‌تر در تصويرها ديده مي‌شوند، حتي در عكس‌هاي آتليه‌اي. اما جالب است عكاساني مثل سريوگين در اين دوره با نگاه اجتماعي كه داشته است شروع به عكاسي از طبقات مختلف اجتماع كرده است. از مردم عادي بازار و بناها و...»
او درباره‌ي برنامه‌ي آينده‌ي موزه مي‌گويد: «با فرارسيدن ماه محرم نمايشگاه عكس‌هاي تاريخي از هيئت‌هاي عزاداري را با هم‌كاري گالري لاله برگزار مي‌كنيم.»
علاقه‌مندان براي بازديد از اين نمايشگاه مي‌توانند از 30 مرداد تا 30 شهريور 1396 (در روزهاي شنبه تا چهارشنبه از ساعت 9 تا 13 و 14 تا 18 و پنج شنبه از ساعت 9 تا 13) به موزه‌ي عکسخانه بيايند. براي اطلاعات بيش‌تر با شماره‌ي 88848993 تماس بگيريد.
نظر شما